صفرا از انواعی از مواد شیمیایی شامل کلسترول، نمک ها و رنگدانه های خاص تشکیل می شود. کیسه صفرا آب را از صفرا جذب می کند و سبب ضخیم شدن آن می شود. این کریستالها به تدریج رشد می کنند تا زمانیکه یک یا حتی صدها سنگ صفرا تشکیل شود. حدود۸۰ درصد از سنگ های صفراوی از کلسترول تشکیل می شوند در حالیکه بقیه از رنگدانه ها، نمکها، و دیگر مواد شیمیایی تشکیل می شوند.
سنگ صفرا یکی از شایع ترین و پرهزینه ترین بیماری های گوارشی محسوب می شود. مطالعات قبلی نشان داده اند که BMI بالاتر با افزایش خطر ابتلا به سنگ های صفراوی همراه است اما با این حال دقیقا معلوم نیست که آیا BMI بالا علت این بیماری است یا خیر.
به همین منظور مطالعه که در ژورنال آمریکایی Hepatology به چاپ رسیده است انتخاب شده و به بررسی ارتباط BMI و برخی عوامل دیگر از قبیل سن و جنسیت با ابتلا به سنگ های صفراوی پرداخته است.
این بررسی در دانشگاه کپنهاگ دانمارک انجام گرفته است. در این مطالعه 77679 شرکت کننده به طور تصادفی انتخاب شدند. در روش این مطالعه از تنوع ژنتیکی برای تعدیل عوامل خطر که منجر به بیماری می شدند استفاده شد.
با توجه به نتایج این مطالعه 4106 نفر از شرکت کنندگان در طی 34 سال پیگیری علائم سنگ صفرا را نشان دادند. احتمال ابتلا به سنگ های صفراوی در افراد مسن تر، خانم ها و افراد با فعالیت بدنی کمتر شایع تر بود. همچنین محققین دریافتند که احتمال ابتلا به سنگ های صفراوی در افرادی که از درمان های جایگزینی هورمونی استفاده می کردند بیشتر بوده است.
بررسی ها نشان داد که افزایش BMI با خطر سنگ های صفراوی مرتبط بوده است به طوری که با افزایش هر 1 شماره در BMI احتمال ابتلا به سنگهای صفراوی 7% افزایش می یابد. همچنین چاقی به عنوان عامل خطری برای ابتلا به سنگ های صفراوی شناخته شده است و مطالعه اخیر نشان می دهد افزایش BMI می تواند پیشرفت بیماری را تسریع نماید.
مطالعه اخیر تایید می کند که چاقی تاثیر سویی بر سلامت دارد و مداخلات مربوط به تغییر سبک زندگی به منظور کاهش وزن در افراد ابتلا به اضافه وزن و چاقی می تواند راه حل مناسبی برای پیشگیری از عوامل خطر باشد.
نکته عملی: با توجه به مطالعه انجام گرفته چاقی و اضافه وزن به عنوان عامل خطری برای ابتلا به سنگهای صفراوی شناخته شده است به همین منظور به افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی توصیه می شود با تغییر سبک زندگی و اجرای رژیم غذایی مناسب علاوه بر کاهش وزن، ریسک ابتلا به سنگ های صفراوی را نیز کاهش دهند.