سیر گیاهی است علفی و دائمی كه ساقه آن تا ارتفاع ۴۰ سانتیمتر نیز میرسد. قسمت زیرزمینی آن متورم و مركب از ۵ تا ۱۲ قطعه و محصور در غشاهای نازك و ظریف به رنگ خاكستری مایل به سفید میباشد. برگهای آن باریك و نواری شكل به رنگ سبز تیره و گلهای آن كوچك و صورتی رنگ كه بهصورت یك چتر در انتهای ساقه ظاهر میشود. سیر و پیاز رابطهای نزدیك با هم دارند كه شاید بهدلیل بوی بد آنها میباشد.
نام سیر در كتاب مقدس آمده ست و در مصر قدیم برای مومیائی مردگان و خوش طعم كردن غذاها بهكار میرفته است. هومر شعر باستان در نوشتههای خود از آن یاد برده است. مردم در اروپا و اسپانیا از قبل از میلاد مسیح آن را میشناختند و از آن استفاده میكردند. بقراط پدر علم طب در نوشتههای خود از خواص آن یاد كرده و یكی دیگر از دانشمندان قدیم ۶۱ خاصیت مختلف برای سیر قائل شده است.
ـ انواع سیر:
· . سیر تاهیتی كه از بقیه درشتتر است و گاهی قطر آن به ۸ سانتیمتر میرسد.
· سیر آمریكائی بهنام Greole نامیده میشود. این نوع سیر دارای پوست سفید بوده و از انواع دیگر قویتر است.
· حضرت محمد (ص) برای سیر ۷۰ خاصیت مختلف قائل شدهاند و میفرمایند :
· از سبزی سیر تا میتوانید استفاده كنید زیرا سیر دوای هفتاد درد است اما آن كس كه سیر و پیاز خورده به مسجد نیاید و به مردم نزدیك نشود
·
· تركیبات شیمیائی
· سیر دارای تركیبات گوگردی میباشد كه خاصیت ضد عفونی كننده میكروبكشی و جرمكشی به این گیاه میدهد. سیر همچنین دارای موادی بهنام آلیسین، آلیساتین میباشد كه میكروبهای حصبه و پاراتیفوئید را از بین میبرد.
جدول مواد موجود در صدگرم سیر خام
انرژی | ۶ كالری |
چربی | ۰/۲ میلی گرم |
مواد نشاستهای | ۲۹ گرم |
كلسیم | ۳۰ میلی گرم |
فسفر | ۲۰۰ میلی گرم |
آهن | ۱/۵ میلی گرم |
سدیم | ۲۰ میلی گرم |
پتاسیم | ۵۳۰ میلی گرم |
ویتامین آ | ۲۰ واحد |
ویتامین ب 1 | ۰/۲۵ میلی گرم |
ویتامین ب 2 | ۰/۸ میلی گرم |
ویتامین ث | ۱۵ میلی گرم |
خواص داروئی
· سیر از نظر طب قدیم ایران گرم و خشك است اسانس سیر كه در اثر تقطیر سیر با بخار آب حاصل میشود مركب از مواد سولفوره بوده و مایعی است به رنگ قرمز نارنجی و دارای بوئی كمتر كه از خود سیر كه برای تغییر طعم غذا مصرف میشود.
· سیر بادشكن و ضد عفونیكننده است.
· خوردن سیر مصونیت بدن را در مقابل بیماریها افزایش میدهد.
· سیر كرمكش است.
· سیر محرك و تقویتكننده بدن است.
· سیر داروی سرماخوردگی و زكام است.
· سیر اثر خوبی در معالجه سل دارد.
· سیر خون را رقیق میكند.
· سیر اثر خوبی در تنگی نفس دارد.
· خوردن مداوم سیر لقوه و رعشه را از بین میبرد.
· سیر چون گرم و خشك است بنابراین رطوبت معده را از بین میبرد و دردهای مفاصل را خوب میكند.
· سیر درمان كننده دردهای مفاصل ، سیاتیك و نقرس میباشد.
· سیر برای تقویت نیروی جنسی و افزایش تولید اسپرم در اشخاص سردمزاج بسیار مفید است.
· آنهائی كه قطره قطره ادرار میكند باید حتماً سیر بخورند تا بیماری آنها درمان شود.
· سیر زخمهای ریه و درد معده را از بین میبرد.
· سیر سنگهای كلیه را شكسته و خارج میسازد.
· سیر را با زیره بپزید برای تقویت دندان مفید است.
· مالیدن سیر پخته به دندان، درد دندان را تسكین میدهد.
· سیر را بسوزانید و با عسل مخلوط كنید و ضمادی از آن درست كنید این ضماد برای رفع خونمردگی زیر پلك چشم مفید است.
· سیر بهعلت مدر بودن برای رفع آب آوردن انساج مفید است.
· برای از بین بردن میخچه كف پا از ضماد سیر استفاده كنید.
· جهت رفع دردهای رماتیمسی و عصبی ضماد سیر بسیار مؤثر است.
· جهت ضد عفونی كردن دستگاه تنفسی در هنگام بیماریهای مربوطه از شربت سیر استفاده كنید:
· مقدار ۱۰۰ گرم سیر را با ۲۰۰ گرم آب و ۲۰۰ گرم شكر یا قند مخلوط كرده و آن را بجوشانید تا له شود. مقدار مصرف برای این منظور سه قاشق سوپخوری در روز است.
· جدیداً در یكی از بیمارستانهای آمریكا برای ضدعفونی كردن فضای بیمارستان از سیر استفاده میكنند.
· پاستور پزشك معروف فرانسوی آزمایشات زیادی روی سیر انجام داد و اثر باكتریكشی سیر را تائید كرده است.
· سیر ضد انعقاد و لخته شدن خون است.
· در شوروی سیر بهنام پنی سیلین معروف است و معمولاً هنگامیكه آنفولانزا شیوع دارد مصرف آن بالا میرود در چندسال پیش كه آنفلوانزا شیوع پیدا كرد مردم شوروی ۵۰۰ تن سیر مصرف كردند.
· خوردن سیر سلولهای سرطانی را از بین میبرد.
· یكی از دانشمندان آمریكائی كه در دانشگاه فلوریدا روی مرض ایدز تحقیق میكند معتقد است كه سیر روی مرض ایدز اثر مثبت دارد.
· مصرف سیر مقدار كلسترول خون را پائین میآورد. مقدار LDH را كاهش میدهد. مقدار مصرف سیر برای این منظور ۳۰ گرم در روز است. جالب است كه با مصرف سیر در چند ماه اول مقدار كلسترول ممكن است بالا رود و این بدین علت است كه كلسترول از داخل نسوج خارج شده و داخل خون میشود كه از آنجا دفع گردد بعد از اینكه كلسترول به حالت نرمال رسید باید برای نگهداری آن روزی نصف سیر خام مصرف كرد.
· خوردن سیر از سرطان جهاز هاضمه جلوگیری میكند.
· چینیها قرنهاست كه برای پائین آوردن فشار خون از سیر استفاده میكنند.
· مضرات
· سیر با آنكه خواص بسیاری دارد باید به حد اعتدال مصرف شود زیرا استفاده زیاد از آن در بعضی اشخاص موجب سردرد، ضعف نیروی جنسی، ضعف چشم و عوارض بواسیر میشود. سیر برای آنهائیكه اسهال دارند مضر است.
· آنهائیكه معده ضعیف دارند و بهطور كلی سیستم هاضمه آنها ضعیف است نباید در خوردن سیر افراط كنند.
· كسانیكه یبوست دارند نباید سیر بخورند و برای رفع مضرات آن سیر را باید با آب و نمك پخته و كمی به آن روغن بادام یا كره اضافه كنید تا مضر نباشد.
· اشخاصی كه گرم مزاج هستند اگر میخواهند سیر بخورند طبق توصیه ابن سینا حكیم ایرانی باید سیر را بپزند یا از سیر ترشی استفاده كنند.
· برای پختن سیر پس از پوست كندن آن را به مدت سه دقیقه بخار دهید. اشخاصی كه دارای فشار خون پائین هستند نیز نباید سیر بخورند و همینطور كسانیكه آلرژی دارند نباید از سیر استفاده كنند.