زمانی یك فرد، فهمیده و باشخصیت محسوب می شود كه در موقعیتهای سخت و تحریككننده، كنترل اوضاع را بهخوبی در دست بگیرد. بعضی از آدمها وقتی عصبانی میشوند، بدون اینكه عواقب آن را در نظر بگیرند، تمركز خود را از دست میدهند و دست به كارهایی میزنند كه خودشان هم بعدا باور نمیكنند كه چنین اعمالی را انجام داده اند. آنها بهعلت اینكه نتوانستهاند لحظهای كوتاه بر خشم خود غلبه كنند، افكار و اعمال مخفی خود را برای دیگران به نمایش گذاشتهاند. افكار مخفی را میتوان واكنشی آنی دانست كه مغز آدمی در پاسخ به شرایط بهوجود آمده، به شما پیشنهاد میدهد، اما بعضی مواقع بهتر و صلاح است كه پیشنهادهای مغز را مخفی نگه داریم و از انعكاس آن به دنیای خارج خودداری كنیم. ما اگر بخواهیم محبوبیت و شخصیت خود را نزد دیگران حفظ كنیم باید بدانیم كه هر لحظه ممكن است شرایطی پیش آید كه محبوبیت و شخصیت ما بدون آنكه خودمان بدانیم در معرض آزمایش و خطر قرار بگیرد و اگر آن زمان كوچكترین اشتباهی از ما سر بزند، شخصیت ما نزد دیگران لكه دار خواهد شد. موقعیتهای پیش آمده هرچهقدر هم هولناك و طاقتفرسا باشند، باز هم اطرافیان این توقع را از ما دارند كه در مقابل مشكلات و معضلات با بردباری و درایت رفتار كنیم و هر گونه واكنش تند و غیرمعقول، عدمتوانایی ما در حل مشكلات را در افكار دیگران تداعی خواهد كرد. عصبانیت، جزو جدانشدنی زندگی افراد است و تنها نحوه برخورد شخص در مهار آن است كه میتواند موجب بروز یا كنترل عصبانیت شود.
با در نظر گرفتن راههایی كه در زیر ذكر شده، میتوان از بروز عصبانیت در خود و دیگران جلوگیری كرد و یا حداقل از شدت آن كاست:
- در زمان مشاجرات سعی كنید از لحن و كلماتی استفاده كنید كه موجب آزار طرف مقابلتان نشود و او را تحریك نكند.
- رفتار خود را تحت كنترل داشته باشید و از نمایش اعمالی كه موجب بیاحترامی و توهین به دیگران میشود، خودداری كنید.
- موقعیت شناس باشید و با یادآوری این جمله در ذهنتان كه "هر سخن جایی و هر نكته مكانی دارد" در زمان مطرح كردن موضوعات، مطمئن شوید كه اكنون شرایط و موقعیت شما و طرف مقابلتان برای گفتوگو مناسب است یا نه؛ مثلا فرد غریبهای در میان شما حضور نداشته باشد، یا خودتان و طرف مقابل آمادگی ذهنی لازم برای بحث در رابطه با آن موضوع را داشته باشید، زمان كافی و مناسب باشد، مدارك و مستندات قابل بحث در دسترس باشد، افراد تحریككننده و سوءاستفادهگر در بین شما نباشند، مكان گفتوگو مناسب باشد تا شرایط محیطی ذهن شما را مخدوش نكند.
- به مشكلات بخندید! در زمان گفتوگو خوش اخلاق باشید و در برابر ناملایمات لبخند بزنید تا عصبانیت شما بروز نكند. طوری بخندید كه طرف مقابل فكر نكند او را مسخره میكنید و با حالتی كه نسبت به یكدیگر احساس صمیمیت بیشتری كنید بحث خود را با خنده و شوخی همراه كنید.
- با رفتار وخود به طرف مقابل اطمینان دهید كه خواهان حل مشكلات هستید و با شخص او مشكلی ندارید.
- بهگونهای رفتار كنید كه دیگران احساس نكنند قصد زرنگی، فریب و سوءاستفاده از آنها را دارید. برای این كار بهتر است قبل از ارائه راهكار، خودتان را جای طرف مقابل بگذارید تا ببینید از نتیجه كار راضی میشوید. اگر این طور بود بعد آن را مطرح كنید و در زمانی كه او راهكاری ارائه میدهد، باز هم موقعیتش را در نظر بگیرید و سپس پاسخ دهید.
- اشتباهات خود را بپذیرید و بابت آن به صراحت عذرخواهی كنید. بهترین زمان عذرخواهی كه بیشترین تاثیر را در طرف مقابل خواهد داشت، همان زمانی است كه شما به اشتباه خود پی بردهاید.
- اگر در زمان گفتوگو احساس كردید كه تحملتان به سر آمده، به آرامی عذرخواهی كرده و ادامه بحث را به زمان دیگری موكول كنید.
- برای مشاجرات جدی زنگ تفریح بگذارید و هر چند وقت یك بار بحث را متوقف كنید و چیزی بخورید، هوایی تازه كنید یا صورت خود را با آب سرد بشویید.
- سعی كنید به نكات مثبت سخنان طرف مقابل تان بیشتر توجه كنید و از صحبتهای او برداشت منفی نداشته باشید.
- از دروغگویی و انكار اتفاقات خودداری كنید. - اشتباهات او را بزرگ نمایی نكرده و خطاهای خود را كوچك نشمارید.
- به تهدید و موقعیتهای خوب خود متوسل نشوید.
- عاقلانه و عادلانه قضاوت كنید.
- اگر طرف مقابلتان درمانده است و به چیزی نیاز دارد، سعی كنید توقعش را به درستی درك كنید.
- بد نیست كه بعضی مواقع گذشت كنید و به نفع طرف مقابلتان رای بدهید. او هم این كار شما را مدنظر خواهد داشت و در جایی جبران خواهد كرد، به این ترتیب مشكل به راحتی حل خواهد شد. دقت كنید كه اگر خلاف آن را انجام دهید، نتیجه برعکس خواهد بود.
- به آرامی سخن بگویید و هر چند وقت یك بار خود و طرف مقابلتان را به آرامش دعوت كنید.
- احساسات او را جریحهدار نكنید.
- اگر طرف مورد بحثتان همسر یا فرد نزدیك به شما است، هر چند وقت یك بار به او بگویید دوستش دارید و بد او را نمیخواهید.
- در صورت امكان با طرف مقابلتان صمیمی باشید و او را در آغوش بگیرید یا شانههایش را لمس كنید.
- از یكدیگر پذیرایی كنید، حتی اگر میزبان نباشید.
- بعضی مواقع بد نیست كه بحث را عوض كنید و در مورد موضوعاتی كه طرف مقابلتان علاقه دارد صحبت كنید.
- زمانی كه از سخنان طرفتان خرسند میشوید او را مطلعسازید و اگر از صحبتهایش ناراحت شدید با مهربانی به او توضیح دهید و خواهش كنید كه روش خود را تغییر دهد.
- در پایان گفتوگو به او بگویید كه جلسه خوبی داشتید و به نتایج روشنی رسیدید.
در پایان به مغزتان بگویید، زمانی که عصبانیت می شوید به جای ارسال پیشنهادهای خطرناك به شما، یادآور شود كه "وقتی عصبانی هستی، بیشتر از همیشه مراقب رفتارت باش.".