ما به شما می‌گوییم چشمان‌تان مشكل دارند یا سالم هستند

تار شدن دید، دیدن لكه، كم‌شدن دید در شب و... ، برخی از مشكلات چشم هستند كه غالبا بی‌خطرند اما مشكلاتی را در زندگی روزمره شما ایجاد می‌كنند. در ضمن این علائم گاهی می‌توانند نشانگر شروع برخی بیماری‌ها باشند. در زیر می‌توانید با برخی بیماری‌های شایع چشم مثل آب‌مروارید، لوچی، تنبلی چشم و نظایر آن‌ها آشنا شوید و پی به اهمیت برخی علائم و مشكلات چشمی ببرید.

• شاید كوررنگ باشید - آزمایش سنجش كوررنگی

در تصویر سمت چپ "تصویر1" چه عددی را می‌بینید؟ اگر بتوانید عدد 3 را تشخیص بدهید احتمالا مشكلی در تشخیص و تفكیك رنگ‌ها ندارید. اگر عدد 5 را ببینید ممكن است دچار كوررنگی باشید. براساس مطالعات انجام گرفته حدود 10 درصد از مردان با كوررنگی به دنیا می‌آیند اما در میان زنان این حالت بسیار ناشایع است. حالت كوررنگی كامل بسیار ناشایع است و اگر كسی به این حالت دچار باشد تصویری كه می‌بیند، تصویر سمت راست است "تصویر3" و هیچ عددی را نمی‌تواند تشخیص بدهد. برخی انواع نه چندان شدید كوررنگی را می‌توان با عینك‌های مخصوص تا حدودی برطرف كرد.

• پیش چشم‌تان را نمی‌بینید - دوربینی "هایپروپی"

اكثر ما با درجاتی از دوربینی به دنیا می‌آییم اما در بیشتر موارد حین رشد طبیعی بدن این حالت اصلاح می‌شود ولی اگر این اصلاح رخ ندهد فرد اجسام دور را واضح می‌بیند اما كتاب، كامپیوتر و سایر اجسام نزدیك را خوب نمی‌بیند. این حالت هم به نوعی ژنتیك است و در اعضای خانواده افراد مبتلا بیشتر دیده می‌شود. مشكل در زمان مطالعه، تار دیدن هنگام شب و سردرد جزو علائم این حالت هستند. این حالت با تجویز عینك یا لنز طبی یا در برخی موارد جراحی درمان می‌شود. بچه‌هایی كه دچار این حالت هستند احتمال بیشتری برای ابتلا به لوچی "استرایسم" دارند و این باعث می‌شود خواندن برای آن‌ها سخت‌تر شود.

• دوردست‌ها ابری‌است - نزدیك‌بینی "میوپی"

حدود 33 درصد از آمریكایی‌ها "در سنین بین 12 تا 54 سال" اجسام دور را به‌صورت مبهم و ناواضح می‌بینند كه این حالت را میوپی می‌گویند. این در حالی است كه در دهه 1970 در كل آمریكا 25 درصد به این بیماری مبتلا بودند. ریسك فاكتورهای این حالت عبارتند ‌از: 1- داشتن سابقه فامیلی "در یك یا هر دو والد" 2- زیاد مطالعه كردن یا كار با كامپیوتر در فاصله بسیار نزدیك. در این حالت افراد ممكن است از داشتن مشكل هنگام رانندگی، ضعف در زمان ورزش‌كردن یا مشكل در تماشای تلویزیون شكایت كنند. همچنین علائمی مثل سردرد، خستگی و گاهی سرگیجه هم ممكن است با این حالت همراه باشد. این حالت را می‌توان با تجویز عینك یا لنز طبی یا در برخی موارد با جراحی، بهبود بخشید. این حالت در بچه‌ها در سن مدرسه شایع است و آن‌ها در دوران رشد باید مرتب عینك خود را تعویض كنند.

• چشم‌ها هم پیر می‌شوند - پیرچشمی "پرزیوپی"

پوست شما پیر و دچار چین و چروك می‌شود، موهای‌تان هم پیر شده و خاكستری یا سفید می‌شوند. چشم شما هم پیر می‌شود و در نتیجه ممكن است جزئیات را تشخیص ندهد. این حالت را پرزیوپی می‌گویند كه در یونانی به معنای پیرچشمی است. علامت‌ها از اواخر 40‌سالگی شروع می‌شود. لنزهای چشم حالت انعطاف معمول خود را از دست می‌دهند و در نتیجه آن حالت فوكوس برای تنظیم دقیق چشم‌ها امكانپذیر نیست. راه‌حل مناسب استفاده از عینك مطالعه یا عینك‌های دو وجهی است كه هم مشكل نزدیك‌بینی و هم مشكل دوربینی را حل می‌كنند. اگر بخواهید از لنز استفاده كنید باید از یك چشم برای مطالعه و از چشم دیگر برای دیدن اجسام دور استفاده كنید

• وقتی خط‌خطی می‌بینید - آستیگماتیسم

اگر آستیگماتیسم داشته باشید، دید شما در هر فاصله‌ای ممكن است دقیق نباشد و نتوانید اشیا را واضح ببینید. این حالت وقتی اتفاق می‌افتد كه قرنیه "پنجره شفافی كه بخش جلوی چشم را می‌پوشاند" حالت غیر‌طبیعی دارد و این‌گونه اشعه‌های نور به حالت نامناسب و تغییر یافته روی عنبیه می‌افتد و حالت متمركز در نقطه مشخص را ندارد. در این مورد هم عینك یا لنزهای تماسی مناسب می‌توانند مشكل را حل كنند. جراحی هم می‌تواند یك راه‌حل مناسب باشد. علامت‌های این حالت عبارتند‌ از: سردرد، خستگی و درد چشم.

• آن‌هایی كه نباید چشم‌شان را جراحی كنند

خیلی از آن‌هایی كه دچار مشكل چشم هستند دوست دارند نیاز دائمی‌شان به عینك از بین برود و بتوانند بدون عینك و لنز راحت ببینند و بخوانند. جراحی چشم می‌تواند قرنیه را به‌گونه‌ای اصلاح كند كه مشكلاتی مثل نزدیك‌بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم را بیش از 90 درصد از بین برود. افرادی كه دچار مشكل خشكی چشم شدید هستند یا قرنیه نازك دارند یا مشكلات بینایی آن‌ها خیلی شدید است، معمولا نامزد‌های مناسبی برای این جراحی نیستند. عوارض احتمالی جراحی‌های اصلاحی دید چشم كه شایع نیستند عبارتند ‌از: حساسیت به نور یا حساسیت چشم‌ها.

• وقتی نقطه وسطی را نمی‌بینید - تخریب ماكولای چشم

تخریب بخش ماكولای چشم وابسته به سن "AMD" بیماری است كه ابتدا دید مركزی چشم را كم می‌كند و سپس از بین می‌برد. در نتیجه فرد نمی‌تواند چیزی بخواند یا رانندگی كند. علائم شامل نقطه‌های ناواضح و مبهم در وسط مركز دید و دیدن خطوط مبهم بی‌ربط در میدان دید است. كشف و درمان این حالت می‌تواند روند از بین رفتن بینایی را كُند كند. سن بالای 60، سیگار كشیدن، افزایش فشار خون، چاقی و سابقه فامیلی ابتلا به این بیماری احتمال ابتلا را بیشتر می‌كند. در این بیماری بخش مركزی شبكیه كه به نام ماكولا شناخته می‌شود، تخریب می‌شود كه این حالت در دو شكل خشك و مرطوب‌ رخ می‌دهد كه در هر 2 حالت بالاخره دید مركزی فرد از بین می‌‌رود.

• تشخیص amd

برای آنكه بفهمید به این حالت دچار هستید یا نه، این آزمایش را انجام بدهید:

یك چشم‌تان را بپوشانید و به نقطه وسط این شكل از فاصله 30 تا 40 سانتی‌متری نگاه كنید

اگر عینك دارید جلوی عینك را بگیرید. اگر خطوط موج‌دار، شكسته یا ناواضح و مبهم دیدید یا اگر نقاطی تیره یا تاریك دیدید ممكن است به این حالت دچار باشید، برای چشم دیگر هم همین حالت را انجام دهید. اگر چه نتیجه این آزمایش به‌طور قطعی نشان نمی‌دهد شما به این حالت دچار هستید یا نه، اما این آزمایش‌ می‌تواند به شما كمك كند. كسی كه دچار این حالت باشد، این تصویر را به‌صورت كج و در هم ریخته می‌بیند و ممكن است در مركز آن نقطه تاریك هم ببیند، خطوط صاف كه ناواضح به‌نظر برسند هم ممكن است در این حالت دیده شوند كه بیشتر جزو علائم اولیه حالت مرطوب بیماری هستند.

• وقتی چشم‌‌تان سیاه می‌شود - آب سیاه

احتمالا شما این حالت را حس نخواهید كرد اما افزایش تدریجی فشار چشم‌ها می‌تواند آرام آرام دید و بینایی فرد را از بین ببرد كه این حالت را آب سیاه می‌نامند. تا وقتی دید محیطی چشم كم نشود، این حالت هیچ علامتی ندارد، برای همین باید معاینه منظم چشم از میانسالی انجام شود. ریسك فاكتورهای این حالت عبارتند‌ از:
كسانی كه سابقه خانوادگی این حالت را دارند.
افرادی كه بالای 60 ‌سال دارند.
آب سیاه را می‌توان با درمان دارویی یا جراحی برطرف كرد. اگر بالای 40 سال هستید، هر ساله برای معاینه چشم مراجعه كنید. شایع‌ترین علت این حالت افزایش تولید مایعات در داخل كره چشم است كه به عصب بینایی كه در پشت كره چشم است فشار می‌آورد. این عصب ـ كه مجموعه‌ای از یك میلیون فیبر است و اطلاعات بینایی را از چشم به مغز می‌برد ـ تحت فشار قرار می‌گیرد و اگر این حالت درمان نشود، نابینایی كامل اتفاق می‌‌افتد.

• قند دشمن چشم‌های شماست - رتینوپاتی دیابتی

تیپ یك و دو بیماری دیابت ممكن است باعث از بین رفتن نسبی دید حاشیه‌ای و كناری شود و در نهایت به كوری بینجامند. آسیب به عروق خونی شبكیه است. افراد نباید منتظر شروع علائم باشند بلكه باید بلافاصله پس از تشخیص، درمان شروع ‌شود. علائم شامل دید مبهم، دیدن نقطه‌ها و سایه‌های غیرواقعی و درد چشم باشد. تمام افرادی كه به بیماری دیابت دچار هستند باید هر یكی دو سال یك‌بار مورد معاینه چشم قرار بگیرند. بهترین پیشگیری پایین‌ نگه‌داشتن قند خون است. اگر قند خون بالا برود، جدار عروق خونی آسیب می‌بینند و ممكن است متورم شوند سپس جدار آن‌ها را بشكند و مایع از داخل آن‌ها خارج شود. این روند آسیب عروق در نهایت به شبكیه آسیب می‌زند و باعث دید ناواضح، نقطه‌های نادیدنی و در نهایت كوری مطلق می‌شود.

• وقتی چشم، مرواریدی می‌شود - آب‌مروارید

وقتی انسان‌ها 80 ساله می‌شوند بیشتر از نصف آن‌ها به آب‌مروارید دچار شده‌اند كه در واقع به آن كدرشدن لنز گفته می‌شود. در این حالت انگار لایه‌ای مه جلوی چشم است و خواندن، رانندگی‌كردن و دید در شب مختل است. دیابت، سیگاركشیدن یا مدت طولانی در معرض آفتاب قرار داشتن باعث افزایش احتمال ابتلا می‌شود. جراحی و جایگزین‌كردن لنز چشم با یك لنز مصنوعی می‌تواند این حالت را برطرف كند. در این حالت ممكن است جدا از دید مه‌آلود، مشكل در دید رنگ‌ها و ‌تفكیك نكردن خطوط و در هم شدن نوشته‌ها، به‌خصوص در شب‌ها هم دچار علائم باشد.

• سفره‌ای برای چشمان شما - غذاهای مناسب برای چشم‌ها

مادربزرگ‌ها همیشه می‌گفتند برای دید بهتر هویج بخور. نصیحت آن‌ها پایه علمی داشت و هویج واقعا برای چشم‌ها خوب است. اما جدا از هویج، اسفناج، پرتقال، گوشت، ماهی و غلات هم جزو مواد‌غذایی هستند كه برای چشم‌ها و سلامت آن‌ها مفیدند. اگر می‌خواهید رژیم غذایی سالمی برای چشم‌های‌تان داشته باشید از غذاهایی غنی از آنتی‌اكسیدان‌ها "مثل امگا3"، ویتامین‌های C و E، بتاكاروتن، روی و لوتئین استفاده كنید. با خوردن این مواد‌غذایی ممكن است دید شما دیرتر كاهش یابد و دیرتر هم به حالت تخریب ماكولا دچار شوید.

 چشم‌ها هم تنبل می‌شوند - تنبلی چشمی

زمانی كه دید در یك چشم كم می‌شود، مغز به‌طور جبرانی بیشتر روی چشم دیگر متمركز می‌شود. این حالت كه به آن آمبلیوپی می‌گویند، ممكن است ناشی از نداشتن ‌تطابق درست محور چشم‌ها "همان استراپیسم یا لوچی" باشد یا اینكه یك چشم دید ضعیف‌تری داشته باشد. گذاشتن یك صفحه یا عینك سیاه مطلق مقابل چشم سالم می‌تواند باعث شود مغز به استفاده از چشمی كه مشكل دارد روی آورد. اگر این حالت درمان نشود در دوران بزرگسالی و بلوغ ممكن است یك چشم كاملا عملكردش را از دست بدهد.

و اما چند توصیه ...

- چشم‌تان را نمالید
مراقبت از چشم: جسم خارجی در چشم

خیلی از اعصاب چشم درست تا زیر قرنیه می‌آیند، برای همین هر جسم خارجی در چشم دردناك و ناراحت‌كننده‌ است. وقتی شیئی وارد چشم‌تان شد آن‌ را نمالید زیرا ممكن است با مالیدن چشم آسیب‌دیده، صدمات زیادی به آن بزنید. شستن سریع چشم‌ آسیب دیده با آب ولرم توصیه شده است. اگر جسم خارجی از چشم‌تان خارج نشد حتما به پزشك مراجعه كنید تا او جسم را از چشم‌تان خارج كند و قطره آنتی‌بیوتیك برای جلوگیری از عفونت در چشم‌تان بریزد.

- وقتی چشم‌های‌تان خیلی حساس است
مراقبت از چشم: آلرژی

خیلی از مردم جهان از آلرژی رنج می‌برند، این حالت باعث خارش و آب‌ریزش چشم‌ها می‌شود. گردوغبار، گرده‌های گیاهان، موی حیوانات و برخی مواد شیمیایی اصلی‌ترین ایجاد‌كننده‌های حساسیت چشمی هستند. با پوشاندن پنجره‌ها و در‌های خانه و استفاده از پرده‌ها و رواندازهای مخصوص می‌توانید از میزان مواد آلرژن در محیط خانه یا محل كارتان كم كنید. در ضمن تمیز‌كردن مرتب خانه هم می‌تواند به كاهش آلرژی كمك كند. در حال حاضر برخی فیلترهای مخصوص جذب آلرژن‌ها در كولرها و ایركاندیشن‌ها هم در بازار موجود است. قطره‌های ضدحساسیت چشمی، اشك مصنوعی و داروهای ضد‌هیستامین هم می‌توانند علامت‌های این حالت را كم كنند.

چشم صورتی یا قرمز "یا همان كنژكتیویت" التهاب چشم ناشی از یك ویروس یا باكتری یا عامل آلرژی‌زاست. اكثر موارد این بیماری ناشی از ویروس‌هاست و نیازی به درمان آنتی‌بیوتیكی آن‌ها نیست. اما عفونت‌های باكتریایی حتما باید با آنتی‌بیوتیك‌ درمان شوند. مرتبا دست‌های‌تان را بشویید تا چشم دیگرتان یا احیانا چشم‌ افرادی كه با شما در ارتباط هستند "مثلا فرزندتان" به این حالت دچار نشود.

- وقتی گریه‌تان نمی‌آید
مراقبت از چشم: اشك مصنوعی و چشم‌های خشك

وظیفه اشك، شستن و مرطوب‌نگه‌داشتن دائمی چشم است. اگر جریان اشك كافی نباشد "مثلا در هوای خشك یا به‌دلیل پیرشدن" چشم‌ها ممكن است دردناك باشند و احساس خارش در آن‌ها وجود داشته باشد. در این موارد قطره‌های اشك مصنوعی می‌تواند كمك‌كننده باشد اما در برخی موارد نیاز به داروهای دیگر و حتی جراحی برای بازكردن مجاری اشكی هم هست.

- وقتی نباید چشم‌تان را آرایش كنید
مراقبت از چشم: گل‌مژه

گل مژه یك تورم قرمزرنگ در ناحیه پلك یا مژه‌هاست كه شبیه كورك یا كهیر روی پلك‌ها و مژه‌ها به‌نظر می‌رسد. این بیماری هم در واقع یك نوع عفونت پلك است. استفاده از كمپرس گرم یا پارچه‌های مرطوب گرم 3 تا 6 بار در روز می‌تواند روند بهبود را تسریع دهد. اگر دچار گل‌مژه شدید، در طول دوره درمان از لنزهای تماسی یا آرایشی چشم استفاده نكنید.