این گیاه كه به عربی بادنجان نامیده میشود گیاهی است یكساله و دارای ساقه نسبتاً ضخیم و پوشیده از كرك. ارتفاع ساقه آن تا ۷۰ سانتیمتر میرسد. برگهای آن بیضی شكل با نوك باریك و گلهای آن بنفش رنگ است. میوه این گیاه دراز و باریك و یا گرد، به رنگهای بنفش، سیاه، زرد و سفید دیده میشود.
بادمجان متعلق به خانواده سیب زمینی است از زمانهای بسیار قدیم در هند كشت میشده است و از آنجا به نقاط دیگر جهان راه یافته است. چین از قرن نهم هجری شروع به كشت و زرع آن كرد. تجار انگلیسی این گیاه را در قرن هفدهم میلادی از گینه وارد انگلستان كردند و آن را بهنام كدوی گینهای مینامیدند. بادمجان در تمام مدت سال وجود دارد و در آمریكا، ایالات فلوریدا، تگزاس، لویزیانا و نیوجرسی بیشتر محصول بادمجان آمریكا را كشت میكنند.
تركیبات شیمیائی
بادمجان دارای ویتامینهای A.B.C و مواد معدنی زیادی است.
جدول مواد موجود در صدگرم بادمجان
انرژی | ۳۰ كالری |
آب | ۹۲ گرم |
پروتئین | ۱/۳ گرم |
چربی | ۰/۲ گرم |
نشاسته | ۴/۶ گرم |
كلسیم | ۱۲ میلی گرم |
فسفر | ۱۵ میلی گرم |
گوگرد | ۱۵ میلی گرم |
منیزیم | ۱۲میلی گرم |
پتاسیم | ۲۲۰میلی گرم |
آهن | ۰/۷ میلی گرم |
سدیم | ۳ میلی گرم |
منگنز | ۰/۲ میلی گرم |
روی | ۰/۳ میلی گرم |
مس | ۰/۱ میلی گرم |
ید | ۰/۰۰۲ میلی گرم |
بتاكاروتن | ۰/۰۵ واحد بین المللی |
ویتامین ب ۱ | ۰/۰۵ میلی گرم |
ویتامین ب ۲ | ۰/۰۵ میلی گرم |
ویتامین ب ۳ | ۰/۷ میلی گرم |
ویتامین ث | ۵ میلی گرم |
خواص داروئی
· از نظر طب قدیم بادمجان گرم و خیلی خشك است. بادمجان بر خلاف آنچه كه عوام اعتقاد دارند كه بی بو و خاصیت است دارای خواص زیادی است. مهمترین خاصیت آن كم كالری بودن آن است كه غذای بسیار خوبی برای كسانی است كه میخواهند وزن كم كنند زیرا دارای ویتامین و مواد معدنی نیز میباشد.
· بادمجان را حتماً باید به حالت كاملاً رسیده مصرف كرد زیرا خام آن طعم تلخ دارد و در آنهائیكه آسم و برونشیت دارند باعث تحریك این بیماریها میشود.
· بادمجان اثر نرمكننده و مدر دارد.
· بادمجان بهعلت درا بودن آهن در رفع كمخونی داروی مؤثری است .
· بادمجان را میتوان برای از بین بردن ورم و التهاب روی عضو ملتهب گذاشت.
· دانه بادمجان ایجاد یبوست میكند.
· ریشه بادمجان و شاخههای خشك شده و برگهای آن اثر بندآورنده خون را دار است و قابض بوده و می توان در آن برای درمان احتلام بانه و انواع خونریزیها استفاده كرد.
· بادمجان پادزهر خوبی برای مسمومیتهای حاصل از خوردن قارچ سمی است.
· خوردن بادمجان گرفتگی رگها را باز می كند و شخص را از خطر سكته قلبی محفوظ میدارد.
· بادمجان برطرف كننده یبوست است.
· برگها و پوست سیاه بادمجان را اگر بجوشانند این جوشانده درمان اسهال خونی است.
· جوشانده ریشه بادمجان درمان بیماری آسم است.
· بادمجان مقوی معده است.
· آب زردرنگی كه در موقع نمك زدن و گذاشتن بادمجان از آن خارج میشود برای خشك كردن عرق دست و پا بهترین دارو است و اشخاصی كه دست و پایشان مرتب عرق میكند باید دست و پای خود را با آن چند بار در روز بشویند تا از شر این مرض آسوده شوند.
· اگر بادمجان را بسوزانند و خاكستر آن را با سركه خمیر كنند و به زگیل بمالند زگیل كنده خواهد شد.
· از بادمجان میتوان بهعنوان مسكن برای تسكین درد استخوان شكسته و ضربخورده استفاده كرد بدین طریق كه باید بادمجان را در فر بگذارید كه نیمپز شود و سپس آب آن را با فشار بگیرید و بعد به مقدار نصف این مقدار آب به آن شكر قهوهای اضافه كنید آن را هم بزنید و بنوشید.
· با تحقیقاتی كه جدیداً روی موشهای آزمایشگاهی انجام شده نتیجه گرفتهاند كه بادمجان دارای یك ماده ضد تشنج است كه در درمان بیماری صرع اثر بسیار خوبی دارد. بنابراین اشخاصی كه تشنج دارند و یا مبتلا به این بیماری میباشند بهتر است كه از بادمجان استفاده كنند.
· طرز استفاده
· بادمجان دارای آلكالوئیدی بهنام سولانین Solanine میباشد كه ممكن است در معدههای ضعیف ایجاد آلرژی و مسمومیت كند. بنابراین برای طبخ بادمجان باید ابتدا این ماده را از بادمجان خارج كرد و بهترین طرز پخت است كه خانمهای ایرانی درست میكنند. یعنی بادمجان را باید پوست كند و سپس ورقه ورقه نمود و لابهلای آن را نمك پاشید تا آب آن كه زرد رنگ و محتوی سولانین است خارج شود، سپس آن را فشار داده و پخت.
· البته بهترین طریقه پخت بادمجان آب پز كردن و یا پختن در فر است زیرا سرخ شده آن سنگین شده و برای معدههای ضعیف مناسب نیست.
· مضرات
· بادمجان با همه خواصی كه گفته شد نباید مورد استفاده اشخاصی كه بواسیر و یا درد چشم دارند قرار گیرد زیرا بیماری آنها را تشدید میكند. اینگونه اشخاص اگر میخواهند بادمجان بخورند بهتر است آن را با گوشت و روغن و یا سركه بپزند و بخورند.