بقراط این گیاه را می‌شناخته و برای درمان بیماری‌های مختلف از آن استفاده می‌كرده است. در قرون وسطی ضعف جنسی را با گشنیز درمان می‌كردند‌. گشنیز گیاهی است علفی و یكساله‌، به رنگ سبز كه ارتفاع آن تا ۸۰ سانتی‌متر نیز می‌رسد.

برگ‌های آن به دو شكل ظاهر می‌شود آنهائی كه در قاعده ساقه وجود دارد به شكل دندانه‌دار و دیگری در طول ساقه كه باریك و نخی‌شكل می‌باشند. قسمت مورد استفاده گیاه، ‌ساقه و برگ و میوه آن است. میوه گشنیز گرد و به رنگ زرد می‌باشد. بوی تازه آن مطبوع نبوده و تقریباً بد بو است ولی بر اثر خشك شدن این بو از بین رفته و خوشبو می‌شود. حتی نام لاتین گشنیز از لغت یونانی Korio مشتق شده كه به معنی بد بو است.

تركیبات شیمیائی

مواد چرب گشنیز مركب از اسید اولئیك، اسید پالمتیك، اسید لینولئیك و اسید پتروسه لینیك است. در برگ‌های خشك گشنیز مقدار زیادی ویتامین A,C یافت می‌شود.

جدول مواد موجود در صدگرم گشنیز

خواص داروئی

·   گشنیز و تخم گشنیز از نظر طب قدیم ایران سرد و خشك است.

·   دل درد را برطرف می‌كند.

·   معده را تقویت می‌كند.

·   خورن تخم گشنیز با غذا به هضم غذا كمك می‌كند.

·   ادرار‌آور است.

·   قاعده‌آور است.

·   كرم‌های معده و روده را از بین می‌برد.

·   برای برطرف كردن تب تیفوئید مفید است.

·   خاصیت ضد باكتری درد و بیماری‌های عفونی روده را برطرف می‌كند.

·   تب‌های نوبه‌ای را از بین می‌برد.

·   برای نرم كردن سینه از جوشانده تخم گشنیز استفاده كنید.

·   جوشانده تخم گشنیز خواب‌آور است.

·   زكام را برطرف می‌كند.

·   تخم گشنیز شیر را در مادران شیرده زیاد می‌كند.

·   برای تسكین درد دندان تخم گشنیز بجوید.

·   تقویت كننده قلب است.

·   جوشانده تخم گشنیز یا خوردن تخم گشنیز بوداده اسهال خونی را برطرف می‌كند.

·   آب گشنیز خواب‌آور است.

·   مسكن و آرام‌كننده است.

·   مسمومیت‌های حاصله از مواد پروتئینی را برطرف می‌كند.

·   با غذا گشنیز بخورید تا از ترش شدن غذا جلوگیری كند.

·   تشنگی را برطرف می‌كند.

·   طحال را تمیز و تقویت می‌كند.

·   برای فتق مفید است.

·   برای برطرف كردن بوی بد دهان سوپ گشنیز بخورید.

·   تخم گشنیز را پودر كرده و با نسبت مساوی با شكر و یا عسل مخلوط كنید برای تقویت بدن بسیار مفید است.

   طرز استفاده

·   برطرف كردن بواسیر: حدود ۱۰ گرم تخم گشنیز را در ماهی‌تابه ریخته و بو بدهید تا رنگ آن قهوه‌ای شود سپس آن را پودر كنید و با سركه مخلوط كرده و چند روز آن را بنوشید تا بواسیر از بین برود.

·   برطرف كردن دندان درد: حدود ۱۰ گرم تخم شگنیز را در چهار لیتر آب ریخته و بگذارید بجوشد تا حجم آن به یك لیتر برسد آن را كمی سرد كنید و در دهان مضمضه كنید تا درد دندان برطرف شود.

·   شستن دهان و دندان: یك قاشق چایخوری پودر تخم گشنیز را در یك لیوان آب جوش ریخته و به مدت ۵ دقیقه دم كنید سپس آن را برای شستن دهان، ‌دندان و گلو غرغره كنید

   مضرات

   گشنیز اگر به اندازه به‌كار رود هیچ‌گونه ضرری ندارد ولی مصرف زیاد از حد آن تولید مستی توأم با خستگی شدید می‌كند و گاهی به خوابی عمیق و گنگی و بی‌حسی منجر می‌شود.