كبد عضوی بسیار حیاتی برای بدن است. این عضو با وزن تنها 5/1 كیلوگرم ۵۰۰ كار متفاوت انجام می دهد كه مهمترین وظیفه آن سوخت و ساز پروتئینها و كربوهیدرات ها و چربیهاست. كبد همچنین عمل ذخیره سازی و فعال سازی ویتامینها و مواد معدنی را انجام می دهد؛ تولید صفرا می كند كه برای هضم و جذب چربیها لازم است؛ آمونیاك را كه بسیار سمی است (با تبدیل به اوره) از خون پاك و سم زدایی می كند؛ انواع پروتئینهای خونی و شاخصهای انعقادی در كبد ساخته می شود . كبد همچنین استروئیدها را متابولیزه می كند، داروها و الكل را از خون پاك می كند، و باكتریها و مواد زاید را از خون میگیرد؛ و تقریبا ۱۵۰۰سی سی خون در دقیقه از كبد عبور می كند.
اگر كبد فردی را برداریم، فرد ظرف ۲۴ ساعت می میرد؛ با این حال انسان می تواند با 10 تا 20 درصد كبد خود زنده بماند. كبد بیشترین سهم مصرف انرژی پایه را نیز به خود اختصاص می دهد. (۲۹% انرژی پایه). مواردی كه به كبد آسیب می رساند عبارت است از:
۱- خوردن زیاد
۲- بد خوردن؛ مثلا خوردن زیاد محصولات تهیه شده از آرد تصفیه شده، غذاهای آماده، شكر زیاد، چیپس، ...
۳- برنامه غذایی كم پروتئین، پر كربوهیدرات، پرچربی؛ بخصوص برنامه غذایی سرشار از چربیهای اشباع و روغنهای هیدروژنه
۴- موادی همچون الكل، سیگار، كافئین، تئوبرومین ...
انواع داروهای خوراكی مثلا قرصهای ضد بارداری
افزودنیهای مواد غذایی توصیه های تغذیه ای برای سلامت كبد :
- از نیكوتین، الكل، كافئین، گوشت قرمز، قند ساده، غذاهای سرخ شده، كمتر استفاده كنید.
- از منابع غذایی پتاسیم بیشتر استفاده كنید؛ مثل موز، كشمش، آلو، بادام، انواع سبزیجات. -آب زیاد بنوشید؛ سعی كنید هر ساعت مقداری آب بخورید.
- سبزیجات خام بیشتر مصرف كنید.
- آب هویج و آب چغندر بیشتر مصرف كنید.
-روغن مایع مصرف كنید و خوردن از كره و مارگارین و روغن جامد و دنبه اجتناب كنید.
- ویتامین «کا» برای جلوگیری از سیروز كبدی مفید است.
- از مصرف زیاد ویتامین «آ» پرهیز كنید،
بدین منظور نباید روغن كبد ماهی زیاد مصرف كنید. بهتر است كه از منابع حاوی پیش ساز ویتامین «آ» (بتاكاروتن؛ مانند هویج، زردآلو، طالبی، …) استفاده كنید.
- هرگز مرغ و ماهی و گوشت خام یا نیمپز نخورید؛ زیرا خطر شدید عفونت با باكتریها و پارازیت ها و … را به همراه دارد.
-لیمو یكی از بهترین دوستان كبد است؛ بیشتر لیمو بخورید.
- کوآنزیم «Q10» به رساندن اكسیژن به كبد كمك می كند. - لسیتین از تجمع چربی در كبد جلوگیری می كند.
- از ملین های قوی استفاده نكنید؛ اما همیشه هم از بروز یبوست جلوگیری كنید.