فلوس درختی است به ارتفاع ۱۰-۱۵ متر كه به حالت خودرو در بشتر نقاط گرمسیر دنیا مانند آفریقا، هند و جنوب میروید. فلوس در بعضی از نواحی ایران بهنام خرنوب هندی و خیار شنبر نیز معروف است. میوه فلوس به طول ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر و به قطر ۳-۲ سانتیمتر است. اگر فلوس در قسمت طول آن شكافته شود تیغههای متعددی در آن دیده میشود كه فلوس را به خانههای متعدد گاهی تا ۱۰۰ خانه تقسیم میكند.
در داخل این خانهها مایع چسبنده تیره رنگی وجود دارد كه عسل خیار شنبر نامیده میشود. طعم این مایع كمی شیرین ولی نامطبوع است. برای استفاده از فلوس غلاف آن را كمی روی آتش گرم میكنند تا عسل خارج شود. معمولاً این عسل با روغن بادام مخلوط شده و بهعنوان مسهل استفاده میشود البته میتوان مغز فلوس را با قند یا شكر مخلوط كرده و در درجه حرارت معتدلی پخت كه به آن فلوس پخته میگویند.
تركیبات شیمیائی
مغز فلوس دارای اكسی آنتراكینون، مواد قندی، صمغ، اسانس و مواد روغنی است. خاصیت مسهلی فلوس مربوط به چند ماده شیمیائی است كه از مشتقات آنتراكینون میباشد.
ـ صور داروئی فلوس:
۱۰ گرم عسل فلوس را با یك لیتر آب جوش مخلوط كرده و آن را صاف میكنند و به مریض میدهند. این جوشانده مسهل خوبی است. مقدار عسل فلوس را میتوان در مورد یبوستهای سخت تا ۶۰ گرم نیز افزایش داد. البته برای بهتر كردن طعم آن میتوان مقداری شربت گیلاس یا انجیر به آن اضافه كرد.
۵ گرم عسل فلوس را با همان مقدار آب مقطر مخلوط كرده و سپس مقدار ۱۲۵ گرم قند كوبیده را به آن اضافه كنید بعد آن را حرارت دهید تا به آرامی آب آن بخار شود و وزن آن به ۱۰۰ گرم برسد و غلیظ شود. این مربا نیز مسهل بسیار خوبی است مقدار مصرف آن ۵۰-۱۰۰ گرم در روز است.
خواص داروئی
· فلوس از نظر طب قدیم ایران كمی گرم و تر است.
· یكی از بهترین داروها برای رفع یبوست میباشد زیرا مصرف آن عوارضی ندارد بنابراین حتی برای زنان حامله و اطفال مناسب نیست.
· برای درد مفاصل و نقرس فلوس را به موضع درد بمالید.
· برای كلیهها مفید است مخصوصاً آنهائی كه كلیهشان سنگساز است در صورت استفاده از آن مبتلا به سنگ كلیه نمیشوند
· جوشانده پوست درخت فلوس اسهال خونی را رفع میكند.
· نرم كننده سینه است.
· برای باز كردن گرفتگی روده و دلپیچه، فلوس را مخلو ط با ریشه ختمی بهكار برید.
· برای معالجه دیفتیر، فلوس را با آب گشنیز مخلوط كرده و به بیمار بدهید تا غرغره كند.
· مضرات
· فلوس برای معده مضر است چون به رودهها میچسبد و ایجاد دل درد و ناراحتیهای روده میكند بنابراین بهتر است با مصطكی و انیسون روغن بادام خورده شود.