سندرم پیش از قاعدگی یا «پی ام اس» شايعترين بيماري زنان است. علت اين سندرم هنوز نامشخص است، اما اغلب پزشكان به هم خوردن تعادل هورموني استروژن و پروژسترون را محتمل ترين علت اين بيماري مي‌دانند. هورمون استروژن - كه در تمام طول ماه توليد مي‌شود - درست پيش از تخمك گذ‌اري افزايش مي‌يابد. در اين مرحله، تخمدانها‌ شروع به ساخت و ترشح پروژسترون مي‌كنند. پی ام اس هم به شكل دقيق در دو هفته بعد از تخمك گذار‌ي تا پايان دوره عادت ماهانه اتفاق مي‌افتد و خانمها‌يي كه تخمك گذ‌اري ندارند به اين بيماري دچار نمي‌شوند، مگر اينکه تحت درمان با هورمونها‌ي استروژن و پروژسترون مصنوعي باشند. اين بيماري با افزايش سن تشديد مي‌شود، اما در دختران جوان و نوجوان نيز بروز مي كند. در ايران، آمار درستي از اين بيماري در دست نيست. گفته مي‌شود که سندرم پیش از قاعدگی بيماري هزار چهره است؛ زیرا پزشكان بيش از 150 علامت را به اين بيماري منسوب كرده‌اند. علايمش در زنان متفاوت است و همين مسئله تشخيص را دشوار مي‌كند. بدتر اينکه الگوي اين بيماري ممكن است بر حسب ماههاي مختلف سال و سن بيمار نيز دستخو‌ش تغيير شود. دلشوره، ناپايداري خلقي، تحريك‌پذيري، تنش عصبي، سردرد، ميل شديد به خوردن شيريني، افزايش اشتها، تپش قلب، ضعف، سرگيجه و غش، افزايش وزن، ورم دست و پا، تورم و حساسيت پستانها‌، احساس ورم و نفخ شكم، افسردگي، ضعف حافظه، ‌بيخوابي، ... از علايم بسیار شايع اين بيماري است. جالب است بدانید كه اين بيماري ممكن است علايم ویژه‌ای از قبیل بدخلقي، سركشي در برابر پدر و مادر و اولياي مدرسه، فرار از منزل، حضور نيافتن در مدرسه، افزايش شدید ميل جنسي، ... را در دختران جوان به وجود بياورد؛ اما از آنجا كه بیشتر اين علايم جز در موارد بسيار واضح بدرستي تشخيص داده نمي‌شود، هيچ بعيد نيست كه مشكل اين دختران تا نزديك سی سالگي نيز بدون تشخيص بماند.

در سندرم پیش از قاعدگی، به اين توصيه ها توجه كنيد:

1- صحيح و مرتب غذا بخوريد؛ تغذيه مناسب همراه با کاهش چربيها و افزايش کربوهيدرات هاي مرکب (نظير غلات و سبزيجات پهن برگ، مانند کاهو) در طول قاعدگي و حتي پس از تخمک گذاري (۱۴ روز قبل از شيوع قاعدگي) اهميت زيادي دارد. اين امر براي ايجاد تعادل در قند خون و جلوگيري از سرگيجه بسيار حياتي است . تغيير در وضع هورموني زمینه واکنشهاي مربوط به تأثيرات پايين بودن قند خون (مانند زودرنجي ، ميگرن ، وحشت ، گريه، عصبانيت شديد) را فراهم مي کند. بنابر اين، هرگز بيش از ۴ تا ۵ ساعت گرسنه نمانيد؛ حتي ممکن است خوردن غذايی سبک هنگام خواب لازم باشد .

2- تا جایي که ممکن است، مصرف قند را کاهش دهيد. از مصرف آبنبات و شکلات و شيريني و بستني خودداري کنيد و در عوض ميوه هاي تازه بيشتر بخوريد.

3- نمک را از وعده هاي غذايي خود حذف کنيد؛ از آنجا که نمک سبب ماندن آب در بدن مي شود، با کاهش نمک، ورم کاهش مي يابد. پس به غذاي خود نمک نزنيد. نوشيدنيهاي آماده و گازدار درصد نمک بالايي دارند. از مصرف غذاهاي پر سديم نيز پرهيز کنيد .

4- از ويتامينهاي مکمل استفاده کنيد؛ ويتامينهاي گروه «ب»، بخصوص «ب6»، باعث کاهش ورم مي شود و نيز اثر ضدافسردگي دارد و به نظر مي رسد که ميل شديد به مصرف کربوهيدرات ها را کاهش مي دهد.‌ براي اين منظور، کارشناسان مصرف روزانه يک عدد قرص «ب» کمپلکس (حاوي ۵۰ ميليگرم گرم ب 6) را پيشنهاد مي کنند.

5- سبوس را به برنامه غذايي خود بيفزاييد؛ بعضي از خانمها در طول دوره قاعدگي يا چند روز اول عادت ماهيانه دچار يبوست مي شوند. سبوس آب را به خود جذب و به عمل دفع کمک مي کند. خوردن نان و گندم سبوسدار توصيه مي شود.

6- مصرف کافئين را کاهش دهيد؛ کافئين در قهوه و چاي و کولاها و سوداهاي رژيمي و شکلات نیز موجود است. گروهي از اين مواد در تشکيل کيست سينه مؤثر است. خانمهايي که خوردن اين مواد را کاهش مي دهند در اين دوران درد کمتري در سينه خود حس مي کنند .

7- غذاهاي آماده و کنسروي، چيپس، چوب شور، سوسيس، ماهي ساردين، حبوبات، چغندر،‌ و کالباس، شلغم، ترشي کلم، گوشتهاي دودي، سس خردل، سس مايونز، سس گوجه فرنگي، سس سويا، ترشي، زيتون، نخوريد.

8- به طور منظم ورزش کنيد؛ نيم ساعت فعاليت بدني - به طوري که با افزايش ضربان قلب و عرق کردن همراه باشد - راه خوبي است تا احساس طراوت کنيد. به طور مرتب، ۳ بار در هفته (۱۲ بار در ماه)‌ ورزش کنيد .

9- در صورت امکان، تنشها را کاهش دهيد .

10- روابط زناشويي؛ داشتن روابط زناشویي مطلوب به کاهش ميزان تنش کمک مي کند . اگر با وجود رعايت توصيه هاي بالا هنوز ناراحتي داريد، حتماً با پزشک خود مشورت کنيد. اين مشکل درمان دارويي مؤثري نيز دارد.