نمک اپسوم و تفاوت آن با نمک خوراکی چیست؟
نمک اپسوم که به نام نمک حمام هم شناخته شده و نام علمی آن «منیزیم سولفات» می باشد، نوعی از ترکیبی شیمیایی است که از منیزیم، گوگرد و اکسیژن تشکیل شده است. نمک اپسوم نامش را از شهری در انگلستان به نام اپسوم میگیرد؛ این نمک ابتدا در آنجا کشف شد. نمک حمام برخلاف نامش ترکیبی کاملا متفاوت از نمک خوراکی (نمک طعام) است. در واقع، واژۀ «نمک» در نمک اپسوم بهخاطر ساختار شیمیایی آن است.
ظاهر نمک اپسوم مانند نمک خوراکی است و اغلب در آب وان (حمام) حل میشود؛ به همین خاطر، به آن «نمک حمام» نیز گفته میشود. این نمک ظاهری شبیه به نمک خوراکی دارد، ولی طعم آن تفاوت بسیاری با نمک خوراکی دارد. نمک حمام کاملا تلخ و بدمزه است. هنوز برخی افراد نمک اپسوم را در آب حل میکنند و مینوشند؛ اما بهخاطر طعم بد نمک اپسوم، احتمالا کسی آن را به غذایش اضافه نمیکند.
صدها سال است که این نمک در درمان بیماریهایی مانند یبوست، بیخوابی و فیبرومیالژیا استفاده میشده است.
بیشتر فواید نمک اپسوم بهخاطر منیزیم موجود در آن است. منیزیم یکی از مواد معدنی است که بیشتر افراد دچار کمبود آن هستند.
نمک اپسوم را از کجا بخریم؟ این نمک را میتوانید بهصورت آنلاین و یا از برخی داروخانهها یا خواربارفروشیها تهیه کنید.
نحوهٔ عملکرد نمک حمام چگونه است؟
نمک اپسوم با حل شدن در آب، یونهای سولفات و منیزیم آزاد میکند. طرفداران این نمک مدعیاند که اجزای آن (منیزیم و سولفات) میتوانند از طریق پوست جذب بشوند و منیزیم و سولفات موردنیاز بدن را تأمین کنند؛ این مواد در بسیاری از کارکردهای مهم بدن نقش دارند. این امر در حالی است که شواهد محکمی از جذب منیزیم و سولفات از طریق پوست وجود ندارد. بااینحال، هنوز رایجترین نحوهٔ مصرف نمک اپسوم، حل کردن آن در آب وان است؛ زیرا بهراحتی در آب حل میشود.
البته نمک اپسوم در برخی لوازم آرایشی ـ بهداشتی نیز وجود دارد و میتوان آنها را بر روی پوست مالید؛ همچنین میتوان آن را بهصورت خوراکی یا از طریق مکملهای منیزیم یا ملینها مصرف کرد.
فواید نمک اپسوم:
برخی متخصصان سلامت معتقدند نمک اپسوم خاصیت درمانی دارد و میتواند درمان جایگزین برای برخی بیماریها باشد.
۱. تأمین منیزیم
منیزیم چهارمین مادهٔ معدنی فراوان در بدن است. نخستین مادهٔ معدنی در این فهرست، کلسیم است. منیزیم در بیش از ۳۲۵ واکنش بیوشیمیایی قلب و دستگاه عصبی دخالت دارد.
بسیاری از افراد مقدار کافی منیزیم مصرف نمیکنند. حتی درصورت مصرف مقدار کافی آن، برخی عوامل ضدتغذیهای مانند فیتات و اگزالات میتوانند در جذب آن اختلال ایجاد کنند.
درحالیکه منیزیم سولفات دارای ارزشی مانند مکمل های غذایی خوراکی منیزیم است، برخی افراد مدعیاند منیزیم از طریق آبتنی با نمک اپسوم، بهتر از مصرف خوراکی آن جذب میشود.
۲. کمک به خوابیدن و کاهش استرس
مقدار کافی منیزیم برای کمک به خواب و کنترل استرس ضروری است: احتمالا به این خاطر که منیزیم به مغز کمک میکند پیامرسانهای عصبی مؤثر در خوابیدن و کاهش استرس تولید کند.
همچنین منیزیم میتواند به بدن در تولید «ملاتونین» کمک کند؛ هورمون ملاتونین به خوابیدن کمک میکند.
پایین بودن سطح منیزیم ممکن است اثرات منفی بر کیفیت خواب و استرس داشته باشد. برخی افراد مدعیاند که حمام نمک اپسوم میتواند با کمک به جذب منیزیم توسط پوست، این اثر را خنثی کند.
۳. کمک به بهبود یبوست
منیزیم اغلب برای درمان یبوست استفاده میشود. به نظر میرسد منیزیم در بهبود یبوست مؤثر باشد؛ زیرا باعث هدایت آب به رودهٔ بزرگ میشود؛ این امر به دفع راحتتر مدفوع و درمان یبوست کمک میکند.
بیشتر منیزیمی که از طریق خوراکی برای بهبود یبوست استفاده میشود، بهشکل منیزیم سیترات و منیزیم هیدروکسید است. بااینکه احتمالا مصرف نمک حمام در بهبود یبوست مؤثر است.
نمک اپسوم را میتوان بر اساس دستورالعمل روی بسته با آب ترکیب کرد و بهشکل خوراکی مصرف نمود. بزرگسالان باید معمولا ۲ تا ۶ قاشق چایخوری (۱۰ تا ۳۰ گرم) نمک حمام را در حداقل ۲۳۷ میلیلیتر آب حل کنند و بلافاصله در یک نوبت مصرف کنند. خاصیت ملین نمک اپسوم از ۳۰ دقیقه تا ۶ ساعت پس از مصرف بروز میکند.
همچنین باید بدانید که نمک حمام میتواند عوارض جانبی ناخوشایندی مانند نفخ و اسهال را نیز به دنبال داشته باشد.
از نمک اپسوم تنها باید در موارد خاص بهعنوان ملین استفاده بشود. نمک اپسوم برای درمان درازمدت یبوست مناسب نیست.
۴. تقویت عملکرد ورزشی و کمک به بهبود آسیبها
برخی افراد مدعیاند که حمام نمک اپسوم میتواند از سوزش عضلات بکاهد و به بهبود گرفتگی عضلات کمک کند؛ هر دوی این موارد بر عملکرد ورزشی افراد و تقویت آن تأثیر میگذارند. این در حالی است که احساس آرامش پس از حمام گرم میتواند به بهبود درد عضلات کمک کند، ولی هیچ شواهدی وجود ندارد که افراد قادر به جذب منیزیم از طریق پوستشان باشند. از آنسو، مکملهای خوراکی منیزیم میتوانند بهطور مؤثر علائم کمبود منیزیم را جبران کنند.
ورزشکاران در معرض کمبود منیزیم قرار دارند؛ بنابراین متخصصان تغذیه اغلب توصیه میکنند که آنها برای حفظ سلامتشان مکملهای خوراکیِ منیزیم مصرف کنند.
۵. کاهش درد و ورم
یکی دیگر از ادعاهای رایج دربارهٔ نمک اپسوم، تأثیر آن در کاهش درد و ورم است.
بسیاری از افراد مدعیاند که حمام نمک اپسوم میتواند علائم فیبرومیالژیا و التهاب مفاصل را بهبود بدهد. به نظر میرسد منیزیم چنین تأثیراتی در بدن داشته باشد؛ زیرا بسیاری از مبتلایان به فیبرومیالژیا و التهاب مفصل دچار کمبود این مادهٔ معدنی هستند.
عوارض جانبی نمک اپسوم چیست
بااینکه نمک حمام بهطور کلی بیخطر است، ولی ممکن است برخی عوارض جانبی منفی براثرِ مصرف نادرست آن بروز کند؛ این علائم فقط درصورت مصرف خوراکی آن بروز میکنند.
اول از همه، منیزیم سولفات موجود در نمک اپسوم خاصیت ملین دارد؛ بنابراین مصرف آن میتواند موجب اسهال، نفخ یا ناراحتی معده بشود. اگر میخواهید نمک حمام را بهعنوان ملین مصرف کنید، حتما آن را با مقدار زیادی آب بنوشید تا عوارض منفی گوارشیاش کاهش بیابد.
علاوهبراین هیچگاه بدون مشورت پزشک بیش از مقدار توصیهشدهٔ نمک اپسوم را مصرف نکنید. در برخی موارد بیشمصرفی (اُوردوز) با منیزیم گزارش شده است که در آن افراد از مقدار زیادی نمک اپسوم استفاده کردهاند. از علائم رایج آن میتوان به حالت تهوع، سردرد، سرگیجه و قرمزی پوست اشاره کرد.
در موارد بسیار شدید، بیشمصرفی منیزیم میتواند به بروز مشکلات قلبی، کما، فلج و حتی مرگ بینجامد؛ البته احتمال بروز این پدیده تا زمانی که از مقادیر توصیهشدهٔ آن استفاده بکنید، بعید است.
درصورت بروز حساسیت یا عوارض جانبی جدی با پزشکتان تماس بگیرید.