شیرینی جات از جمله پرمصرف ترین مواد غذایی هستند که علاوه بر قندها یا کربوهیدرات ها از چربی ها و همچنین به میزان کمی پروتئین ها و لبنیات هم تشکیل شده اند.

مضرات شیرینی جات

شیرینی جات از مواد غذایی پرکالری هستند که باعث چاقی و افزایش وزن می شوند. علاوه بر آن شیرینی جات به دلیل تشدید فضای اسیدی در دهان سبب تخریب و پوسیدگی دندان ها خواهند شد. همچنین این مواد سبب تشدید رفلاکس که همان بازگشت اسید از معده به مری و ترش کردن است خواهند شد. در برخی منابع ذکر شده است که مصرف این مواد در افراد دارای افزایش ترشح اسید و همچنین التهاب معده سبب وخامت وضعیت معده افراد خواهد شد.

و اما باوری وجود دارد که مصرف شیرینی جات سبب ابتلای فرد به دیابت می شود؛ در این مورد باید گفت که خیر، مصرف شیرینی جات سبب افزایش وزن و چاقی خواهد شد که این چاقی در افراد مستعد و دارای سابقه ژنتیکی زمینه ابتلا به دیابت را فراهم خواهد آورد.

پس باید سعی کنیم کالری دریافتی از شیرینی را مصرف کنیم یا به اصطلاح بسوزانیم، تا از تجمع مواد قندی در بدن جلوگیری کرده و دچار چاقی نشویم. گرفتن رژیم آنی یک رفتار معمول است اما افراد باید دقت کنند که این رژیم های آنی تأثیری ندارند و این که ما یک یا دو روز بعد از یک مهمانی کم بخوریم تأثیری در انرژی دریافتی ما ندارد. بهترین راه برای مصرف کالری و انرژی دریافتی از شیرینی جات ورزش است؛ به خصوص ورزش هوازی. ورزش های هوازی مثل پیاده رویِ تندراه اصلی مصرف انرژی است و در کنار آن سعی کنیم مصرف شیرینی جات ما به حداقل برسد یعنی در حد همان مهمانی ها و مراسمات خلاصه شود.

در علم تغذیه هر ماده غذایی که بیش از حد مصرف شود مضر است، و ما باید سعی کنیم به جای مصرف شیرینی ها یا همان قندهای ساده از قندهای پیچیده استفاده کنیم؛ منظور از قندهای ساده همان کیک ها و کلوچه ها و شیرینی ها است و منظور از قندهای پیچیده همان شیرینی های طبیعی مانند خرما و کشمش و عسل است. فرایند هضم این قندها بیشتر طول می کشد و ما دیرتر احساس گرسنگی و افت قند خون می کنیم. البته در مصرف این قندها هم باید حد تعادل رعایت شود.

چرایی عادت به خوردن شیرینی جات

معمولاً پس از خوردن شیرینی جات در فرد احساس خوشایندی به وجود می آید که این احساس در نتیجه ترشح ماده ای به نام دوپامین در سطح مغز است. فرد برای تکرار این حس خوشایند به خوردن شیرینی عادت می کند و این فرمان توسط سلول های مغزی منتشر می شود، بنابراین افراد می گویند به خوردن شیرینی عادت دارند.

چگونگی ترک کردن عادت به مصرف شیرینی

یکی از رایج ترین شکایات افراد این است که نمی توانند عادت به مصرف شیرینی را کنترل کنند. اگرچه بسیاری از ما می خواهیم که دریافت شکر را کاهش دهیم، اما غلبه با این هوس مشکل است.

برای مقابله با این عادت باید ذائقه خود را به خوردن مواد با مزه طبیعی عادت دهیم، ذهن ما نسبت به طعم گس سبزیجات عادت می کند. اگر سعی کنیم ذائقه کودکانمان را به طعم های سبزی و میوه عادت دهیم این کار راحت تر است. البته هر فردی در هر سنی می تواند این تغییر را در ذائقه خودش به وجود بیاورد، بنابراین باید کم کم به غذاهای کم شیرین عادت کرد؛ مضاف بر اینکه شیرینی جات و قندها می توانند در افراد احساس گرسنگی به وجود بیاورند بنابراین هم خود این مواد و هم پرخوری به دنبال مصرف شیرینی جات و دریافت کالری های مضاعف، باعث چاقی می شوند.

در ادامه به استراتژی هایی برای کاهش علاقه به مصرف شیرینی جات و حذف تدریجی شکر اضافه از وعده ها و میان وعده ها می پردازیم:

با نوشابه های شیرین خداحافظی کنید

نوشابه ها منبع نیمی از شکر اضافه شده در یک رژیم معمولی هستند. اگر در برنامه غذایی شما نوشابه، چای شیرین و نوشیدنی های انرژی زا وجود دارد، اولین قدم این است که مصرف آن ها را کاهش دهید. نوشابه های شیرین را با آب معدنی گازدار یا نوشیدنی های بدون کالری جایگزین کنید. برای بهبود طعم می توانید از یک برش لیمو یا پرتقال استفاده کنید. اگر به نوشیدن چای یا قهوه شیرین علاقه دارید، مقدار شکر مصرفی را هر هفته به نصف کاهش دهید، تا جایی که به یک قاشق چای خوری برای هر فنجان برسد.

عدم استفاده از جایگزین های شکر

ممکن است شما بخواهید با جایگزین کردن شیرین کننده های مصنوعی، کالری دریافتی را کاهش دهید. مطالعات نشان می دهد که جایگزین های شکر به کاهش وزنکمک نمی کنند. به علاوه از آن جایی که شیرین هستند (حتی شیرین تر از شکر معمولی)، هوس و وابستگی به شکر را افزایش می دهند.

خوردن آگاهانه

هنگامی که میل دارید یک دونات یا شکلات بخورید، چند دقیقه با خود فکر کنید. آیا گرسنه هستید؟ یا استرس دارید؟ با فکر کردن به احساساتی که هوس های غذایی را ایجاد می کنند، می توانید به تدریج میل به مصرف شیرینی را کنترل کنید. گاهی اوقات یک استراحت کوتاه حین کار، قدم زدن یا صحبت با یک دوست، می تواند نیاز به مصرف شیرینی را از بین ببرد. در هنگام غذا خوردن، از کارهایی که باعث حواس پرتی می شود مانند تماشای تلویزیون یا صحبت با تلفن، اجتناب کنید.

شناسایی مواد غذایی حاوی شکر

همیشه اطلاعات تغذیه ای و لیست ترکیبات درج شده روی بسته بندی مواد غذایی و نوشیدنی ها را بخوانید. اگر میزان شکر روی بسته بندی بیش از ۸ گرم بود، به ترکیبات آن توجه کرده و در صورت وجود نوعی شکر اضافه شده، بسته را در قفسه بگذارید.
وجود ساکارز، دکستروز، سوربیتول، مانیتول، عسل، مالتودکسترین، شربت ذرت یا هر نوع شربت دیگری در لیست ترکیبات غذایی، نشان دهنده شکر افزوده می باشد.

استفاده از شیرینی های طبیعی

اگر فکر می کنید که زندگی بدون شکر افزوده، جلوه خود را از دست می دهد، نگران نباشید. شیرینی طبیعی در میوه های تازه و خشک، ماست ساده، غلات کامل و سبزیجات وجود دارند. این غذاها برخلاف آبنبات و دیگر شیرینی جات، مواد مغذی مورد نیاز مانند پروتئین، ویتامین D، کلسیم، ویتامین A، C و فیبر را تأمین می کنند، که به سختی می توانید آن ها را از کیک، نوشابه و شکلات به دست آورید. به علاوه، هضم فیبر و پروتئین به زمان طولانی تری نیاز دارد و موجب افزایش کمتری در قند خون می گردند. هم چنین باعث می شوند مدت زمان بیشتری احساس سیری کنید.