کودکان بیشتر از دیگر افراد تحت تاثیر ظاهر خوراکی ها به ویژه رنگ آنها می شوند. بسیاری از آنها علاقه ی بسیاری به خوردن خوراکی ای به نام اسمارتیز دارند ، این خوراکی امروزه در اندازه و شکل ها بسته بندی های گوناگون وجود دارد.

اسمارتیزهای دوران کودکی را به خاطر می آورید؟ همان مرواریدهای شکلاتی رنگارنگ که درون قوطی های استوانه ای مقوایی با آن تصاویر خاطره انگیزش هر کودکی را وسوسه و بی تاب می کرد.

آن روزها این مرواریدها در همان بسته بندی های ساده یکی از تنقلات خوشمزه دوران کودکی ما بود. اما این روزها بسته بندی ها و اشکال مختلف و متنوع این محصول را دیده اید؟ دیدنشان آدم بزرگ ها را به هم وسوسه می اندازد چه رسد به کودکانی که دلشان کوچک است و طاقتشان اندک.

به اسمارتیزهای امروزی دراژه شکلاتی می گویند و یک نوع معروف و پرطرفدار آن شکلات های سنگی شکل دراژه داری است که امروزه به عنوان یک تنقل فسقلی روی میز هر کارمند و در هر خانه ای دیده می شود اما دراژه چیست؟ دراژه همان پوشش رنگی سطح اسمارتیز را گویند که علت اصلی جذابیت این محصول شده است.

در واقع اسمارتیز از دو قسمت کاکائو و دراژه تشکیل شده است. کاکائوی آن در مرکز محصول و از ترکیب پودرکاکائو، روغن جانشین کره کاکائو، پودرشکر، شیرخشک و برخی افزودنی های طعم دهنده تهیه می شود. اسمارتیز از شکلات شیری، شکر، چربی،لاکتوز،نمک و .. و برخی ترکیبات مضر از جمله لسیتین سویا، شربت ذرت، صمغ عربی و رنگ‌های مصنوعی تشکیل شده است.

لسیتین سویا از سویای تغییر ژنتیک یافته به دست می‌آید و عامل ابتلا به سرطان، ناباروری در هر دو جنس ، مشکلات مغزی و اختلالات رفتاری بویژه در کودکان است.

شربت ذرت نیز از ذرت تغییر ژنتیک یافته گرفته می‌شود و حاوی فروکتوزی است که حاوی فلز سنگین جیوه است. مصرف این ماده عامل ابتلا به بیماری‌های هپاتیتی، سرطان، دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی است.

صمغ عربی نیز ماده‌ای غیر قابل هضم در دستگاه گوارش است و باعث نفخ، حالت تهوع، اسهال و گاز روده می‌شود. صمغ عربی آلرژی‌زا هم هست و می‌تواند سبب حملات آسمی و ضایعات پوستی شود.

اما در این نوشتار تمام سخن ما دراژه اسمارتیز است که بخش اعظم این محصول را به خود اختصاص داده و ارزش تغذیه ای ندارد.

دراژه از ترکیب چند لایه شربت شکر و ژلاتین همراه مواد رنگی و نوعی واکس براق کننده تهیه می شود که اگر مواد رنگی آن زیاد و غیرمجاز باشد، می تواند برای افراد بویژه کودکان، زنان باردار و سالمندان خطرناک باشد و با اختلال در عملکرد دو عضو سم زدای بدن یعنی کبد و کلیه، زمینه بروز سرطان این اعضا را فراهم سازد.

اسمارتیز کیلویی و خارجی نخرید

معمولا بیشتر اسمارتیزهایی که به صورت روباز و کیلویی عرضه می شود و انواع خارجی آن که فاقد برچسب تائیدیه وزارت بهداشت ایران است حاوی رنگ ها و شربت های غیرمجاز و مضر است.

بد نیست بدانید اغلب تنقلات خارجی به صورت قاچاق وارد کشورمان می شوند و تولیدکنندگان آن به دلیل فاصله طولانی بین کشوری یا به جهت ماندن زیاد این محصولات در کشتی های باری، برای افزایش ماندگاری، در ترکیبات محصولات صادراتی خود از مواد نگه دارنده فوق العاده قوی استفاده می کنند که اثرات سوء آن تهدید کننده سلامت کودکان است.

از سوی دیگر برخی انواع این محصولات از سوی سودجویان مجهز به برچسب تقلبی وزارت بهداشت شده و تاریخ مصرفشان دستکاری و به روزرسانی می شود. بنابراین تا حد امکان از خرید خوراکی های خارجی و آنهایی که رنگ قوی و پرکشش دارد اجتناب کنید.

مرواریدهایی که دهان را رنگی می کند

گاهی برخی اسمارتیزها یا آدامس های دراژه دار، در تماس با بزاق موجب رنگی شدن دهان و زبان می شود. اما آیا می توان این عامل را نشانه غیرمجاز یا نامرغوب بودن محصول دانست؟ بد نیست بدانید رنگ های مجاز خوراکی دارای دو نوع محلول در آب و محلول در چربی است.

معمولا در محصولاتی که در تماس طولانی مدت با بزاق دهان است نباید از رنگ های محلول در آب استفاده شود، چراکه آب دهان حلال این رنگ ها بوده و باعث آزادشدن آن در محیط دهان می شود. با این حال اگر این رنگ ها دهان را رنگی کند و بلافاصله با بزاق شسته شود خالی از اشکال است، اما اگر ماندگاری این رنگ ها چند ساعت یا بیشتر باشد باید به غیرمجاز بودن آن مشکوک شد.

رنگ مصنوعی آبی عامل بیش‌فعالی در کودکان است و احتمال بروز تومورهای مغزی، کاهش فشار خون، کهیر، آسم یا تب یونجه را بالا می‌برد.

رنگ قرمز عامل مشکلات دهان و دندان و کهیر است و ماده‌ای سرطان‌زاست.

رنگ زرد نیز باعث بیش فعالی، آلرژی، تهوع، اسهال، سردرد و واکنش‌های آلرژیک پوستی است.

به این دلایل توصیه می‌شود بجای مصرف اسمارتیز از شکلات تلخ استفاده کنید که بسیار برای بدن مفید است.